บทความ

รังสี x

ถูกค้นพบในปี ค.ศ.1895 โดยนักฟิสิกส์ชาวเยอรมัน วิลเฮล์ม คอนราด เรินต์เกน (Wilhelm Konrad Röntgen, ค.ศ.1845-1923) โดยรังสีที่เรินต์เกนคันพบนั้นต่อมาเรียกรังสีดังกล่าวว่า รังสีเอกซ์ (x-ray) เนื่องจากขณะค้นพบยังไม่ทราบว่าเป็นรังสีชนิดใด จึงใช้ “x” แทนเหมือนตัวแปรที่ไม่ทราบค่าทางคณิตศาสตร์

รังสีเอกซ์เป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีพลังงานสูง ไม่เลี้ยวเบนในสนามไฟฟ้าและสนามแม่เหล็ก เรืองแสงได้ สามารถทะลุทะลวงผ่านเนื้อเยื่อของร่างกายได้ และถูกดูดซับได้ดีจากวัตถุที่มีความหนาแน่นสูง เช่น กระดูก หากนำอุปกรณ์รับภาพหรือฟิล์มมารองรับรังสีเอกซ์ จะพบภาพเงาบนแผ่นฟิล์มหรืออุปกรณ์รับภาพนั้น ประโยชน์ทางการแพทย์ สามารถตรวจหากระดูกหัก แตก เนื้องอกในกระดูก ความผิดปกติของปอด ปอดบวม วัณโรค ความปิดปกติของหัวใจ ตรวจหาเนื้อร้ายของมะเร็งเต้านม การตรวจวินิจฉัยทางทันตกรรม ฟันผุ ฟันคุด ปัญหารากฟัน ด้านฟิสิกส์ สามารถใช้รังสีเอกซ์ในการศึกษาโครงสร้างผลึก การวิเคราะห์ธาตุในดิน การปล่อยรังสีเอกซ์ของดวงดาวและวัตถุนอกโลก ด้านศิลปะ ใช้ในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ

ความเสี่ยงต่อการใช้รังสีเอกซ์ เนื่องจากรังสีเอกซ์สามารถทำให้โมเลกุลแตกตัวเป็นไอออน (ionizing radiation) จึงอาจทำให้เกิดความเสียหายต่อเซลล์ หากได้รับรังสีเอกซ์เป็นระยะเวลานานอาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งได้ แต่ความเสี่ยงนี้ต่ำเมื่อเทียบกับประโยชน์ที่ได้จากการวินิจฉัย หญิงมีครรภ์ควรระวังและแจ้งแพทย์ทุกครั้งเพราะทารกในครรภ์มีความไวต่อรังสี เพื่อความปลอดภัยจากรังสีเอกซ์ มีหลักปฏิบัติตนดังนี้ ได้รับปริมาณรังสีน้อยที่สุดเท่าที่จำเป็น ระยะทางให้ห่างจากแหล่งกำเนิดรังสีให้มากที่สุดเท่าที่ทำได้ ใช้อุปกรณ์ป้องกัน เช่น แผ่นตะกั่ว